Sebze ve meyvede büyük vurgun! Tarladan markete gelene kadar fiyat 15 kat artıyor

Tarladan 2 liraya çıkan salatalık, iki komiteci ve bir tüccarın elinden geçtikten sonra markete 16-18...

Şubat 19, 2022 - 23:04

Sebze ve meyvede büyük vurgun! Tarladan markete gelene kadar fiyat 15 kat artıyor

Tarladan 2 liraya çıkan salatalık, iki komiteci ve bir tüccarın elinden geçtikten sonra markete 16-18 liraya giriyor. Market kendi kârını üzerine koyarak kilosunu 25-30 liradan satışa çıkarıyor. Üretici ise “Biz direkt olarak markete eseri satamıyoruz. Büyük bir rant var ve bu zinciri kırdırmazlar. Fiyatlar hallerde belirleniyor. Market de kârını koyunca fiyat bu oluyor” diyor.

Örneğin Antalya’daki üreticiden kilosu 2-3 TL’ye çıkan salatalık, 2 kurulcu ve bir tüccardan geçtikten sonra İstanbul’daki markete 18-20 liraya giriyor. Market de kârını üzerine koyduğunda sayı 30 lirayı buluyor. Antalya’ya nazaran ulaşımda avantajlı bulunan Bursa’nın salatalık ve domatesi de İstanbul’da 30 liraya satılıyor. Direkt tarladan alım yapan kimi büyük marketler ise eseri ucuza satmak yerine piyasada oluşan şişirilmiş fiyatlardan tezgâha koyuyor. Pazarcılar da eseri hâlden aldığına nazaran değil, marketle kıyas yaparak fiyatlandırıyor.

“HAL YASASI ÇIKMALI”

İstanbul Ziraat Odası Lideri Ömer Demir, bahisle ilgili Türkiye Gazetesi’ne yaptığı açıklamada “Hal Yasası çıkmadan meyve-sebze fiyatlarındaki fırsatçılığı önlemek mümkün değil. Hem marketler hem de hallerde önemli manada oyunlar dönüyor. Alanya’da 2 TL’ye çıkan bir salatalığın 25 liraya markette satılmasının izahı yok. Bunun ne maliyet artışları ne de döviz ile ilgisi var. Ortada açıkça bir soygun var. Deniliyor ki ‘Gübre, ilaçlama, sulama maliyetleri arttı.’ Tamam da, bu çiftçiyi ilgilendiren bir durum. Esasen maliyet artışları olmasının akabinde sen çiftçiden 2 TL’ye almışsın. Bunu halciler yahut marketlerin mevzu etmesi mecnun saçmalığı. Lakin bakıyorsun, 2 TL’lik salatalık, halde 18 lira, markette 25-30 lira olmuş. Görünen köy kılavuz istemez” dedi.

“BÜYÜK BİR RANT VAR”

Bir üreticinin malını direkt olarak markete satmasının da mümkün olmadığını söyleyen Ömer Demir “Belli lobiler var. Hiçbir üretici, direkt olarak markete eser satamaz. Antalya hali, İstanbul hali ve market… Bu zinciri bozdurmazlar. Zira büyük rant dönüyor. Olağan kaidelerde direkt markete satış olsa ve marketler de cüzi ölçüde bir kâr hissesi ile satsa 2 TL’lik salatalığı vatandaş 8 liraya alabilir” dedi.

Marketlere kesilen cezaların da caydırıcı olmadığını söyleyen Demir “Marketlere kesilen cezayı o market yeniden vatandaşa ödetiyor. Resmen kâğıt altında sarfiyat gösteriyorlar” tabirini kullandı.

Marketlerin kendi ortalarında fiyat belirlediği konusuna da değinen Demir “Bu o kadar ayyuka çıktı ki, marketlere ceza bile kesildi. Halciler ile marketler de iş birliği içinde, fiyatlar ortak belirleniyor. Diyelim domateste bu yıl çok güzel randıman alındı. Eser bol… Münasebetiyle fiyatın düşmesi gerekiyor. Lakin vatandaşa yansımıyor. Üreticiye de yansımıyor. Ortadaki kâr market ve haldeki komiteciler ortasında bölüşülüyor. Velhasıl randıman fazla ise bundan market ve kurulcu nemalanıyor” formunda konuştu.

SALATALIĞIN ARTIRIM SEYAHATİ

Antalyalı üretici tarladan salatalığı 2 liraya halde komisyoncuya teslim ediyor.

Antalya halinden İstanbul’a gidene kadar kilogram başı maliyetler