Rusya-Ukrayna savaşı yeni bir çip krizinin habercisi

Arabadan tüketici elektroniğine kadar birçok dalda yaşanan çip tedarik sıkıntıları, üretimlerin aksamasına neden oluyor.

Birçok çip üreticisi, bu sorunu çözmek için dev yatırımlar yapacağını duyursa da kesim temsilcilerinden kaygı verici açıklamalar gelmeye devam ediyor.

Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaş, iki ülkenin birçok ham unsurda kıymetli üretici olması sebebiyle global tedarik zincirini tehdit etmeye başladı.

NEON VE PALADYUM TEDARİK PROBLEMLERİ VAR

Neon gazının yaklaşık yüzde 90’ı Ukrayna’da üretiliyor, paladyumun da yüzde 40’a yakın bir kısmı Rusya’da bulunuyor. Bu unsurların arzında yaşanacak zahmetin global ekonomiyi olumsuz etkilemesinden tasa ediliyor.

Her iki husus; endüstriyel üretimin değerli noktalarında devreye giriyor. En önemli kullanım alanları ise yarı iletken çip üretimi.

Çelik üretiminin yan eseri olarak elde edilen neon gazı, yalnızca kimi eski ve büyük demir çelik fabrikalarında üretilebiliyor.

Neon gazı, çip üretimindeki silikon katman üzerine yansıtılan lazer ışıklarını beslemekte kullanılırken, paladyum, çip üretiminin son evrelerinde devreye giriyor.

Ukrayna’nın neon gazı arzı devam eden savaşla birlikte sorunlu bir periyoda girerken, dünya genelinde Rusya’ya uygulanan yaptırımların paladyumda arz açığına sebep olma ihtimali bulunuyor.

Analistler, Ukrayna’da neon gazı üreten kimi büyük şirketlerin üretimi durdurmak zorunda kaldığını belirterek, yine üretimin başlangıç tarihinin bilinmediğini söylüyor.

BİRÇOK ESER ETKİLENİYOR

Değişen teknolojiyle birlikte üretilen eserlerde yarı iletken çiplerin ağır halde kullanıldığını belirten analistler, yarı iletken çiplerin tedarik arzındaki aksamaların cep telefonlarından kameralara, elektrikli otomobillerden beyaz eşyaya kadar birçok eserin imalatını olumsuz etkileyebileceğini söylüyor.

Koronavirüs salgınında tedarik zincirinde yaşanan kırılmalar sonrası üreticilerin stoklama anlayışında değerli değişiklikler meydana geldiğini tabir eden analistler, neon gazı ve paladyum stoklarının şimdilik kâfi seviyede olduğunu, lakin savaşın 6 aydan fazla uzaması halinde tedarik zincirinde kıymetli kırılmalar yaşanabileceğinin altını çiziyor.